Afyonkarahisar’da Halk Edebiyatı

Afyon’da Edebiyat

Afyonkarahisar edebi yönden oldukça zengindir. Geçmişten günümüze birçok halk şairleri yani ozanları Afyonkarahisar’dan çıkmıştır. Bunun sonucu Afyonkarahisar’a özgü birçok şiirler, ninniler, maniler ve ağıtlar vardır.

Afyonkarahisar’ın Halk Şairleri (Ozanları)

• Harabi
• Turabi
• Hicazi
• Salih Dehşeti
• Aşık Zülali
• Kalaycıklı Hakkı
• Figri
• Yoksul Derviş (Şemsettin Kubat)
• Aslı Bacı (Münevver Tolun)
• Fakı Eder

Afyonkarahisar’a Ait Destanlar

Afyonkarahisar için destanlara ayrı bir önem verilir. Afyon’da yaşanan olaylar ve sahip olduğu tarih bakımından bir çok destan anlatılmaktadır. Bunlara Afyonkarahisar kalesi, tarihi yapıları, yaşanan doğal felaketler örnek olarak verilebilir. Afyonkarahisar’da anlatılan en ünlü destan Çizmeci Zade’nin anlattığı yangın destanıdır.

Afyonkarahisar’a Ait Efsaneler

Efsanelerin bitmediği bir ilimiz olan Afyonkarahisar’da birçok efsane anlatılmaktadır. Birçoğu derlenmeyen bu efsanelerin derlenenleri şöyledir;

• Hüdai (yada Hüzai) Efsanesi
• Kadınana Efsanesi
• Karakuyu Efsanesi
• Erenler Efsanesi
• Şahitler Kayası Efsanesi

Afyonkarahisar’a Ait Masallar

Ülkemizin genelinde anlatılan masallar yöreden yöreye küçük detaylarla farklılıklar göstermektedir. Efsanelerde olduğu gibi birçoğu derlenmemiştir. Ama Afyonkarahisar’da anlatılan en ünlü ve dünyaca ünlü masal Dede Korkut masallarıdır.

Afyonkarahisar’da Şiirler

Afyonkarahisar’da şairlerin işlediği temalar başta aşk ve sevgi olmak üzere tabiat, vatan, kahramanlık ve zaferlerdir. Şiirlerde yöre ağzı dikkat çeken bir unsurdur.

Afyonkarahisar’a Ait Türküler

Türküleri en ünlü olan illerimizden olan Afyonkarahisar’ın türküleri saymakla bitmez. Türkülerin yeri burada bir başakadır. Bu türküler Afyonkarahisar snırlarını aşmış bütün yurtta söylenmektedir. Bu türkülerden bazıları şöyle;

• Karahisar kalesi
• Al Fadimem
• Allı Gelin
• Taş Başını Yol Eder
• Dam Başına Asagoymuş Galbırı
• Hatçem Çıkmış Gül Dalına
• Çemberim Dalda Kaldı
• Su Gelir Güldür Güldür

Afyonkarahisar’da Ağıtlar

Anadolu’nun en meşhur geleneklerinden birisi olan ağıtlar, Afyonkarahisar’da da yaşatılmaktadır. Afyonkarahisar’da ağıtlar özellikle Emirdağ Türkmenleri arasında oldukça yaygındır. Söylenen bu ağıtlarda samimi bir şekilde halkın yaşadığı çileler, sıkıntılar anlatılmaktadır.