Artvin İlinin Coğrafyası, Yüzölçümü, Nüfusu ve İklimi
Sayfa Başlıkları
Artvin Coğrafi Konumu
Karadeniz Bölgesinin en doğusunda bulunan Artvin ili coğrafi olarak çok zor ve engebeli bir coğrafyaya ait. Bundan dolayıdır ki burada yaşayan halkın geçim kaynağı hayvancılıktır. Etrafını Erzurum, Kars ve Rize’nin çevrelediği Artvin’in %55’i ormanlık arazidir.
İlin Arhavi ve Hopa ilçeleri, Karadeniz ile denize paralel uzanan Doğu Karadeniz Dağları
arasında kalan dar bir düzlük alan üzerine kuruludur. İlin Karadeniz’e olan kıyı uzunluğu 34 kilometredir. Kıyıdan iç bölgelere doğru gidildiğinde arazinin birden yükseldiği görülür. Artvin’de, ova olarak nitelendirilebilecek alanlar, Arhavi ve Hopa kıyı şeridindeki aluvyal düzlükler dışında mevcut değildir. İl sınırları içinde 30’a yakın akarsu vardır. Bunlardan Karadeniz’e dökülenler hariç diğerleri Çoruh Nehri’nin kollarıdır. İlin muhtelif yerlerinde çok sayıda doğal göl vardır. Bunlardan; Şavşat ve Borçka ilçelerinde bulunanları doğal güzellik ve turizm açısından en önemlileridir.
Artvin’nin Dağları
Karadeniz kıyısına paralel olarak uzanan Doğu Karadeniz Dağları’nın il sınırları içindeki uzantıları; Kaçkar, Altıparmak, Kükürtlü, İskaristi Dağları adıyla sınıra kadar uzanmaktadır. Bu dağ sırasının üzerinde çok sayıda dağ ve yüksek tepeler yer alır. Karadeniz kıyısını takip ederek batıdan doğuya doğru iki sıra halinde uzanan 3937 m. Yüksekliğindeki Kaçkar Dağı Karadeniz Dağları’nın en yüksek noktasını oluşturur. Bu dağın su bölüm çizgileri; Artvin, Rize, Erzurum il sınırlarını belirler. Şavşat ve Borçka ilçeleri arasında yer alan, Çoruh ve Berta vadileri ile Gürcistan sınırına kadar uzanan Karçal Dağı 3428 m. Yüksekliği ile ilin diğer önemli bir dağıdır.
Artvin’in Diğer önemli Dağları ve Yükseltileri Şöyledir; Kaçkar dağı – 3937 m., Mihrap dağı – 2950 m., Karçal dağı – 3428 m., Sahara dağı – 2799 m., Kükürttepe dağı – 3348 m., Karyan dağı – 2790 m., Arsiyan dağı – 3164 m., Kara dağı – 2300 m., Çadır dağı – 3050 m., Büyük Yurt dağı – 2250 m., Kürdevan dağı – 3050 m., Genya dağı – 1850 m., Kartal dağı – 3000 m.
Artvin’in Ovaları
İl sınırı içerisinde ova özelliği gösteren yerler hemen hemen yoktur. İl topraklarının ancak %0.2 alanını kaplayan düzlüklere rastlanır. Kıyıda akarsu birikintilerinin meydana getirdiği alüvyal ovalara rastlanmaz. Çünkü dağların denize bakan yamaçlarında kaynaklarını alan Hopa ve Arhavi Deresi’nin suları az ve uzunlukları kısa olduğundan birikinti ovalarının büyüklüğünü sınırlamıştır. Bütün bunlara rağmen Hopa ilçesinde, Sundura Dere’sinin arasında ve Arhavi ilçesinin Kabirse Dere’sinin ağzında birer küçük delta ovalar oluşturur.
Artvin’in Yaylaları
İl topraklarının yaklaşık % 51’ini kaplar.
Artvin’in başlıca yaylaları;
1. Yusufeli, Zeytinlik ve Ortaköy Derelerinin oluşturduğu çizginin güneydoğusundaki bölgede bulunan Meşeli, Kurudere, Düzenli, Kireçli, Yığılı, Kapik, Irmaklar, Bülbülan, Çamlıca, Hanlıköy,Ballı ve Yoncalı yaylaları, 2. Muratlı – Borçka, Artvin – Ortaköy Deresi ile Gürcistan arasında kalan bölgedeki, Taşköprü, Meydancık, Mısırlı, Oba, yaylaları, 3. Merkez ilçe – Zeytinlik – Yusufeli ilçesi çizgisinin kuzey ve kuzeybatısında kalan bölgedeki Keşoğlu, Çamlık, Mağara, İnekli, Kocakarılı, Dikme ve Taşkınlık yaylaları sayılabilir.
Artvin’in Vadileri
Artvin ili yüzey şekilleri, genellikle yer altı kırılmaları ve volkanik faaliyetler sonucunda meydana gelmiştir. Vadilerin bir bölümü ise bu tektonik kırılmalar sonucunda meydana gelen fay ve çizgilerine uyarak oluşmuş dağ sıralarını birbirinden ayıran, dağlara paralel çizgiler halindedir. İl’de bulunan vadileri iki ana kısma incelemek mümkündür;
1. Asıl Çoruh Vadisi
Çoruh ırmağı kollarının meydana getirdiği vadiler.
Çoruh Vadisi: Çoruh ırmağının il sınırına girdiği yerden başlayıp Muratlı Bucağında il sınırını terk ettiği yere kadar uzanan 150 km
uzunluğunda bir vadidir. Genellikle çok dar ve derin “V” ve “U” şeklinde boğazlar halinde uzanır. Zeytinlik – Yusufeli ve Zeytinlik Muratlı arası olmak üzere iki bölümden meydana gelir.
Diğer vadiler:
a) Ardanuç Dere’si Vadileri: Vadi tabanı Ardanuç ilçesinde nispeten geniştir. İlçe merkezinin 7 km kuzeybatısında bulunan Cehennem Dere’si tipik bir kanyon vadidir. 500 m uzunluğunda 70 m. Genişliğinde ve 6 m derinliğindedir. Ardanuç suyuna açılır. Dünyada sayılı kanyon vadileri arasında yer alır.
b) Ortaköy Vadisi: Şavşat ilçesinin sularını boşaltan irili ufaklı çayların meydana getirmiş olduğu bu vadi zengin bitki örtüsüyle kaplıdır.
c) Altıparmak Vadisi: Barhal Dere’sini takip eder. En geniş yeri 3 m’dir.
d) Murgul Vadisi: Murgul Dere’sinin meydana getirdiği bu vadinin tabanı diğer vadi tabanlarına göre daha geniştir.
Artvin’in Akarsuları
İl sınırları içinde bulunan akarsular iki bölümde incelenir. Bir kısmı asıl ırmak olan Çoruh Nehri’nin kollarını meydana getirirken bir kısmı da il sınırları içinde ve il sınırları dışında Karadeniz’e dökülen nehirlerdir. Başlıcaları şunlardır; ÇORUH NEHRİ’ nin en büyük akarsuyu olan Çoruh Nehri, Mescit Dağları’ndan kaynağını alarak, Bayburt’u geçtikten sonra Yusufeli ilçesinin Yokuşlu Köyünün mevkiinde il sınırına girer. Su kavuşumu denilen yerde Oltu suyu ile birleşir. Yusufeli yakınlarında Barhal deresiyle birleşen Çoruh Nehri kuzeybatı yönüne girer. Artvin yakınlarında Ortaköy suyunu, Borçka’da Murgul suyunu İçkale suyunu ve Kaynarca suyunu alarak Muratlı Bucağını geçerek, Batum’un güneybatısında Karadeniz’e dökülür. Çoruh Nehri’nin uzunluğu 376 km olup, 354 km’si sınırlarımız içerisindedir.
Artvin Yüzölçümü
Yüzölçümü 7.436 kilometre karedir. Topraklarının %55’i ormanlık alanlardan oluşturmaktadır. Birçok akarsu, vadi, ova ve dağlardan oluşmaktadır.
Artvin Nüfus
Artvin halkının %44’ü kırsal alanda %56’sı ise şehirlerde yaşamaktadır. Ayrıca Nüfusun %50.3’ü erkek %49,7’si kadındır. Artvin’in, 1980-1997 yılları arasında artan oranda dışa göç veren iller arasında yer alırken, 1998 yılında Deriner barajı ile 1999 yılında Borçka ve muratlı barajlarının inşasına başlanması sonrasında yaratılan yeni istihdam alanlarının yanında, göçün ağırlıklı olarak görüldüğü Marmara bölgesinde yaşam güçlüklerinin etkisi ile dışa göç eğiliminde azalış olmuştur.
Artvin İklimi
Artvin’in iklimi Karadeniz iklimidir. Kıyı kesimlerinde ılık ve yağışlı iklim tipi egemendir. Artvin merkezinin de ılık ve yağışlı bir iklim tipi vardır. İlin yüksek kesimleri diğer Karadeniz bölgesi illerinde de olduğu gibi kışları kar yağışlıdır. Sahil kesiminde örneğin Hopa’da en soğuk ay ortalaması 8,4 °C, en sıcak ay ortalaması 22 °C’dir ve bugüne dek sıcaklığın 18 Ocak 1964 ve 2 Şubat 1967 günlerinde -4,8 °C’ye düştüğü, 4 Haziran 1966’da 42,2 °C’ye yükseldiği saptanmıştır. Ancak bütün yıl yağışlı ve serindir. Artvin’in genelinde görülen Karadeniz iklimi, Şavşat’ın, Ardanuç’un ve merkez ilçenin rakımı yüksek olduğu yerlerde kışları daha sert geçer. Bu bölümde ise en soğuk ay ortalaması 3,4 °C, en sıcak ay orta-laması ise 21,1 °C olup, bugüne dek en düşük sıcaklık 14 Ocak 1950’de -16,1 °C ,en yüksek sıcak-lık ise 18 Ağustos 1961’de 43 °C olarak saptanmıştır
